I. MỘT SỐ PHẢN ỨNG THỦY PHÂN ESTE ĐẶC BIỆT

  Este đơn chức + NaOH → 1 muối + 1 andehit

→ Este có dạng: $$RCOOCH=\underset{\begin{smallmatrix}  | \\  R’ \end{smallmatrix}}{\mathop{C}}\text{ }-R”$$

VD: CH₃COOCH=CH₂ + NaOH $\xrightarrow{O{{H}^{-}}}$ CH₃COONa + [CH₂ = CH – OH] → CH₃CHO

  Este đơn chức + NaOH → 1 muối + 1 xeton

→ Este có dạng: $$RCOO\underset{\begin{smallmatrix}  | \\  R’ \end{smallmatrix}}{\mathop{C}}\,=CH\text{}-R”$$

VD: HCOOC(CH₃)=CH₂ + NaOH $\xrightarrow{O{{H}^{-}}}$ HCOONa + [HO-C(CH₃)=CH₂] → CH₃-CO-CH₃

Nếu đề bài cho hỗn hợp sau phản ứng tác dụng với AgNO₃/ NH₃ thì so sánh số mol của este với số mol của Ag sinh ra:

+) Nếu \(\dfrac{{{n_{Ag}}}}{{{n_{{\rm{es}}te}}}} = 0\) => không có Ag sinh ra => Không phải este của axit fomic và sản phẩm sinh ra là xeton.

+) Nếu \(\dfrac{{{n_{Ag}}}}{{{n_{{\rm{es}}te}}}} = 2\)=> xảy ra 2 trường hợp

          – Este của axit fomic + xeton được sinh ra

          – Este của axit khác axit fomic + andehit được sinh ra

Este đơn chức + NaOH → 2 muối + H₂O

→ Este có dạng: R – COO –C₆H₄– R’ (este của phenol)

            (1) HCOO-C₆H₄-CH₃ + NaOH $\stackrel{{\mathrm{OH}}^{–}}{\to }$  HCOONa + CH₃-C₆H₄-OH

            (2) CH₃-C₆H₄-OH + NaOH  $\stackrel{{\mathrm{OH}}^{–}}{\to }$ CH₃-C₆H₄-ONa + H₂O

          (1) + (2) =>HCOO-C₆H₄-CH₃ + 2NaOH $\stackrel{{\mathrm{OH}}^{–}}{\to }$ CH₃-C₆H₄-ONa + HCOONa + H₂O

Chú ý nhận diện: – BTKL: m este + m NaOH = m muối Nếu đề bài yêu cầu tìm khối lượng muối khan sau phản ứng thì chỉ tính khối lượng muối, còn nếu yêu cầu tìm khối lượng chất rắn khan sau phản ứng thì m chất rắn khan= m muối + m kiềm dư. Cần áp dụng các phương pháp giải nhanh : bảo toàn khối lượng, tăng giảm khối lượng, bảo toàn nguyên tố, phương pháp trung bình… một cách hiệu quả để giải bài tập nhanh chóng.